5 είδη «αφηρημάδας» και 2 σημεία που πρέπει να μας ανησυχήσουν
1. Ξεχνάω ονόματα
Είναι φυσιολογικό! Σε όλους έχει τύχει να προσπαθούμε να θυμηθούμε το όνομα κάποιου γνωστού μας και εκείνη τη στιγμή να είναι απλά αδύνατο. Πολύ συχνά τέτοια επεισόδια μπορεί να μας δημιουργήσουν αναστάτωση και ανησυχία μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τη μνήμη μας και μήπως πρόκειται για αρχή άνοιας. Εντούτοις, το πιθανότερο είναι πως όχι. Σταδιακά, και όσο ο εγκέφαλός μας γερνάει, υπάρχει η τάση να ξεχνάμε διάφορα πράγματα περιστασιακά και αυτό είναι φυσιολογικό. Ειδικά αν μπορούμε να ανακαλέσουμε αργότερα τις πληροφορίες που ξεχνάμε προσωρινά. Αν αρχίσουμε να έχουμε σημαντικά μνημονικά κενά, σε σημείο να μη μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητα, τότε πραγματικά θα πρέπει να αναζητήσουμε ιατρική συμβουλή.
2. Ξεχνάω που έχω βάλει τα κλειδιά μου
Είναι φυσιολογικό! Καθώς κάνουμε άνω κάτω το σπίτι για να βρούμε τα κλειδιά - που έχουμε ξεχάσει για χιλιοστή φορά πού τα αφήσαμε - μπορεί να μας περάσει από το μυαλό ότι υπάρχει πρόβλημα αρχόμενης άνοιας. Συνήθως τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι πρόκειται για έλλειψη προσοχής, από έλλειψη δηλαδή συγκέντρωσης όταν κάνουμε κάτι, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλός μας να μη μπορεί να το συγκρατήσει μακροπρόθεσμα στη μνήμη. Θα μπορούσε να αποτελεί σημείο Alzheimer και άνοιας, αν δε μπορούμε να ανακαλέσουμε το σύνολο των ενεργειών μας για να βρούμε ένα αντικείμενο που χάσαμε.
3. Ξεχνάω πως να μαγειρέψω το αγαπημένο μου φαγητό
Αυτό είναι σημάδι ανησυχίας. Αν μετά από χρόνια που φτιάχνεις από μνήμης μια συνταγή, αντιλαμβάνεσαι ότι δε μπορείς να θυμηθείς τα συστατικά ή τον τρόπο μαγειρέματος, τότε αυτό μπορεί να είναι σημείο άνοιας. Διαταραχές από τις ανώτερες λειτουργίες που αφορούν την ολοκλήρωση γνωστών καθημερινών εργασιών απαιτούν την εκτίμηση του νευρολόγου.
4. Ξεχνάω μια λέξη, αν και νιώθω ότι «να εδώ το έχω»
Είναι φυσιολογικό! Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να αισθανθούμε άβολα, ειδικά αν μας συμβεί μπροστά σε κόσμο, αλλά οποιοσδήποτε μπορεί να «μποκάρει» προσωρινά. Συνήθως υποσυνείδητα υπάρχει μια άλλη παρόμοια λέξη ή μνημονική ανάκληση που ενεργητικά εμποδίζει την ανάκληση αυτού που αναζητούμε. Αν η δυνατότητα να ανακαλέσουμε λέξεις είναι τόσο σοβαρή ώστε δε μπορούμε πλέον να κάνουμε μια φυσιολογική συζήτηση τότε θα πρέπει να απευθυνθούμε στη νευρολόγο για εκτίμηση γνωσιακών λειτουργιών.
5. Ξεχνάω τι μέρα είναι
Ίσως είναι σημείο ανησυχίας. Πολλοί άνθρωποι μπερδεύουν την Τετάρτη με την Πέμπτη, αλλά το να μην έχεις καθόλου επίγνωση τί μέρα της εβδομάδος είναι, μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα άνοιας, ειδικά αν συμβαίνει τακτικά. Στα προηγούμενα συνηγορούν στοιχεία όπως αδυναμία αντίληψης του χρόνου που περνά, όπως να μη μπορεί κανείς να διακρίνει αν κάτι συνέβη μήνες πριν ή χθες και αν ένα προγραμματισμένο ραντεβού είναι για αύριο ή σε 3 εβδομάδες. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει πάντα να αναζητούμε ιατρική συμβουλή από τη νευρολόγο μας.
6. Ξεχνάω να πληρώσω τους λογαριασμούς
Είναι φυσιολογικό! (αν και δεν πρόκειται να σε ξεχάσουν οι λογαριασμοί!) Η καθημερινότητα πολλές φορές είναι τόσο έντονη, που το να ξεχάσουμε να πληρώσουμε το ενοίκιο ή μια δόση στην πιστωτική είναι απόλυτα φυσιολογικό. Είναι καταστάσεις που συμβαίνουν σε όλους μας και δεν αποτελούν σημείο ανησυχίας για πρώιμο Alzheimer. Εντούτοις, αν συμβαίνει συνεχώς και σε βαθμό που δε μπορεί κανείς πλέον να διαχειριστεί τα οικονομικά του, τότε είναι ένδειξη έκπτωσης νοητικών λειτουργιών και θα πρέπει να γίνει εκτίμηση πιθανής αρχόμενης άνοιας.
7. Ξεχνάω ποιος έκανε τι και πότε
Είναι φυσιολογικό! Ξαφνικά σε μια οικογενειακή συγκέντρωση κάποιος διηγείται μια γνωστή ιστορία και ξαφνικά «κολλάει» σε λεπτομέρειες και στο ποιοι ήταν παρόντες στο σκηνικό που περιγράφει. Στην περίπτωση αυτή ο εγκέφαλός μας θυμάται τα κύρια γεγονότα και σημεία, αλλά χάνει τις μικρές λεπτομέρειες. Δεν αποτελεί σημείο ανησυχίας.